Burn-on versus burn-out

Net als burn-out kenmerkt een burn-on zich door chronische uitputting vanwege aanhoudende stress.
Bij een burn-on liggen innerlijke spanningen, tegenstrijdige emoties meestal aan de basis van de symptomen.

Een burn-on wordt gezien als voorstadium van een burn-out.
Veel mensen hebben last van een burn-on, maar zijn zich er niet écht van bewust. Ze blijven maar doorgaan desondanks de moeheid. Het is moeilijk om tot ontspanning te komen en perfectionisme is een extra boosdoener.

Bij een burn-out is dit stilvallen geen schok gezien de overspannenheid al geruime tijd (meer dan een jaar/jaren aanhoudend) is en de klachten en symptomen steeds verder in opbouw. Men raakt er al het ware aan gewoon om met klachten dóór te gaan en gaandeweg vervagen ook de grenzen tot de motor opeens niet meer start ondanks alle verwoede pogingen om het opnieuw aan te slingeren.
Vanaf dat moment is er sprake van volledige lichamelijke uitputting ofwel burn-out. Dit kenmerkt zich door een periode van voortdurende klachten.

De verschillen van tussen burn-on en burn-out

Hoofdkenmerk van een burn-out
Emotionele, mentale en fysieke uitputting, compleet opgebrand

De klachten kunnen zijn:

• Spanningsklachten
• Vermoeidheidsklachten en energieproblemen
• Cognitieve problemen (concentratie- en geheugenklachten).

Ook zijn er nog een reeks aan specifiekere klachten zoals slaapproblemen, verhoogde emotionaliteit, stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, piekeren en een heel scala aan (mogelijke) lichamelijke spanningsklachten, zoals hoofdpijn, rug- en nekpijn, maag/darmproblemen, druk op de borst, benauwdheid, misselijkheid, pijnlijke spieren, hartkloppingen en duizeligheid.

Deze lichamelijke spanningsklachten kunnen zo heftig oplopen dat mensen er volledig van in paniek raken. De diagnose paniekstoornis wordt meermaals naast een burn-out gesteld. Daarnaast kunnen mensen zich enorm schuldig voelen en krijgen gevoelens van falen de bovenhand. Hoe meer dit het geval is hoe meer er ook een depressief beeld zal ontstaan. Er speelt bij een burn-out dus vaak veel meer dan alleen vermoeidheid. Het lichaam is op hol en tegelijkertijd uitgeput, wat tot allerlei symptomen kan leiden, met veel zorg en frustraties tot gevolg.

Hoofdkenmerk van een burn-on

Er is sprake van een enorme professionele drive. Werk wordt als een positieve factor ervaren en in het centrum van het leven geplaatst. Het is het enige waar ze nog energie voor kunnen opbrengen. Het houdt hen op de been, ondanks de vermoeidheid. Er is een drang om te presteren en zichzelf te verbeteren. Ze blijven er ongelooflijk in slagen om kwalitatief werk af te leveren. Dit ter compensatie van hun innerlijke spanningen en tegenstrijdige emoties die binnen gehouden worden.

Explosie versus Implosie

Bij een burn-out is er sprake van een explosie. Iemand crasht of stort volledig in.
Er is een druppel die de emmer doet overlopen. Iedereen die ooit in een burn-out heeft
gezeten blijft zich dat moment levendig herinneren.
Men kan onophoudelijk huilen of zo moe zijn dat ze niet meer in staat zijn zich nog te bewegen of paniekaanvallen krijgen enz…

Bij een burn-on keert de energie zich geleidelijk aan naar binnen, het proces implodeert. Dit uit zich in groeiende innerlijke leegte, zelfvervreemding, neerslachtigheid, zich niet zinvol of overbodig voelen. Alle innerlijke grenzen worden langzaam maar zeker overschreden. De persoon raakt afgescheiden van zichzelf, zijn diepere waarden, behoeften en zijn drive.

Staande blijven

Bij een burn-out lukt het niet meer om te gaan werken. Er is geen kracht voor. De energievoorraad is op. Mensen komen ziek thuis te zitten en hebben tijd nodig om te herstellen. De herstel termijn varieert van enkele weken tot enkele jaren.

Bij een burn-on blijven mensen functioneren, meestal puur op wilskracht. Staande blijven is voor hen existentieel. Dat ze het des ondanks alle drukte, spanning en vermoeidheid kunnen blijven volhouden vervult hen met een gevoel van trots. Daarnaast is er ook een onvermogen om te stoppen. Ze zitten vast in de doe-modus. Ontspannen lukt gewoonweg niet meer. Pijnstillers, antidepressiva, slaapmedicatie en/of alcohol zijn nodig geworden om de dag door te komen.

Ernst wordt onderschat

Gezien een burn-on niet gepaard gaat met een instorting, bestaat het gevaar dat de ernst onderschat of geminimaliseerd wordt onder het mom ‘we zijn allemaal moe en gestresseerd’. Het is echter niet omdat je het blijft volhouden en niet in een burn-out belandt dat het goed met je gaat.

Functioneren is iets heel anders dan leven.

Net zoals bij een burn-out wordt je levenskracht bij een burn-on ernstig in gevaar gebracht. Dat er geen duidelijke crash volgt maakt het risico juist extra groot omdat het gemakkelijker is om in de ontkenning te blijven. Om te blijven beweren dat het goed met je gaat. Waardoor levensnoodzakelijke veranderingen achterwege blijven. Helaas soms tot het te laat is.

Volledig herstellen van een burn-out is een volledige diepgaande transformatie waarbij geen stappen overgeslagen mogen worden.

Wees je bewust van het belang in het voorkomen van een burn-out of terugval.
Het houd veel meer in dan alleen maar herstel, weerbaarder worden, stressbestendiger/ hoe omgaan met jezelf en de ander/hoe communiceer je je
grenzen enz…

Het is een op maat werken, het in een breder kader zien:
De overspannenheid-vermoeidheid-cognetieve problemen zijn meestal het gevolg van de combinatie tussen de omstandigheden alsmede persoonlijkheid met hierbij ook een diepgang naar het systemische , generatieve en erfelijke enz…
Ook het zien voorbij…

Van Hart tot Hart,
Veronique Wittezaele
www.zijn.be